Çfarë është FOREX dhe si funksionon tregu i valutave
Tregu i valutave, i njohur ndryshe si FOREX (Foreign Exchange), është tregu më i madh financiar në botë ku tregtohen monedhat kombëtare. Vlera ditore e tregtimit në FOREX kalon 7 trilion dollarë amerikanë, duke e bërë atë një prej tregjeve më likuide dhe dinamike globalisht.
FOREX funksionon në bazë të blerjes së një monedhe dhe shitjes së një tjetre. Monedhat tregtohen në çifte, si p.sh. EUR/USD (Euro kundrejt Dollarit Amerikan). Kur e blini EUR/USD, do të thotë që po blini euro dhe po shisni dollarë amerikanë.
Kush merr pjesë në tregun FOREX?
- Bankat qendrore
- Bankat komerciale dhe institucionet financiare
- Investitorë individualë (traderët)
- Biznese që importojnë dhe eksportojnë
- Fondet e investimeve dhe spekulatorët
Pse është i rëndësishëm FOREX?
- Stabilizon tregtinë në nivel ndërkombëtar
- Lejon hedging (mbrojtje ndaj rrezikut të valutave)
- Ofron mundësi fitimi nga ndryshimet në kursin e këmbimit
Tregu i FOREX operon 24 orë në ditë, 5 ditë në javë, dhe nuk ka një qendër fizike. Gjithçka ndodh nëpërmes rrjeteve elektronike në nivel global.
Article 20: Si të kuptoni ndikimin e kursit të këmbimit në ekonominë shqiptare
Kursi i këmbimit valutor ndikon drejtpërdrejt mbi ekonominë e Shqipërisë. Monedha vendase, leku (ALL), luhatet ndaj valutave kryesore si euro (EUR) dhe dollari amerikan (USD), dhe këto ndryshime ndjehen nga individët dhe bizneset.
Si ndikon kursi i këmbimit?
- Importet dhe eksportet:
- Një lek i fortë bën importet më të lira, por eksportet më të shtrenjta.
- Një lek i dobët favorizon eksportet por rrit koston e importeve.
- Investimet e huaja:
-
- Investitorët ndjekin stabilitetin e monedhës. Një valutë e paqëndrueshme është risk.
- Turizmi:
-
- Një lek i dobët bën Shqipërinë më tërheqëse për turistët e huaj.
- Kreditë dhe borxhi:
-
- Huamarrja në valutë të huaj mund të bëhet më e kushtueshme nëse leku zhvlerësohet.
Për këto arsye, luhatjet e kursit të këmbimit ndikojnë jo vetëm individët por edhe politikat makroekonomike të qeverisë.
